مننژیت چیست؟
برخی از مننژیتهای ویروسی و باکتریایی مسری هستند. آنها میتوانند از طریق سرفه، عطسه یا تماس نزدیک منتقل شوند.
برخی از مننژیتهای ویروسی و باکتریایی مسری هستند. آنها میتوانند از طریق سرفه، عطسه یا تماس نزدیک منتقل شوند.
به گزارش اقتصادآنلاین، مننژیت التهاب مننژ (غشا) است. مننژها سه غشایی هستند که مغز و نخاع را میپوشانند. مننژیت زمانی ایجاد میشود که مایع اطراف مننژ عفونی شود. شایعترین علل مننژیت عفونتهای ویروسی و باکتریایی است. علل دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سرطان
تحریک شیمیایی
قارچ
حساسیت دارویی
علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی میتوانند در ابتدا مشابه باشد. بااینحال، علائم مننژیت باکتریایی معمولاً شدیدتر است. علائم نیز بسته به سن شما متفاوت است.
مننژیت ویروسی در نوزادان ممکن است باعث عوامل زیر شود:
کاهش اشتها
تحریکپذیری
خوابآلودگی
بیحالی
در بزرگسالان، مننژیت ویروسی ممکن است باعث علائم زیر شود:
سردرد
گرفتگی گردن
حساسیت به نور روشن
خوابآلودگی
بیحالی
تهوع و استفراغ
کاهش اشتها
علائم مننژیت باکتریایی به طور ناگهانی ایجاد میشوند. آنها ممکن است شامل موارد زیر شوند:
تغییر وضعیت روانی
حالت تهوع
استفراغ
حساسیت به نور
تحریکپذیری
سردرد
گرفتگی گردن
مناطق بنفش پوست که شبیه کبودی است
خوابآلودگی
بیحالی
در صورت مشاهده این علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید. مننژیت باکتریایی و ویروسی میتوانند کشنده باشند. هیچ راهی وجود ندارد که بدانید آیا مننژیت باکتریایی دارید یا ویروسی فقط با توجه کردن در مورد احساس خود میتوانید متوجه شوید. پزشک شما باید آزمایشاتی را برای تعیین نوع مننژیت شما انجام دهد.
علائم مننژیت قارچی شبیه سایر انواع این عفونت است. اینها ممکن است شامل موارد زیر شوند:
حالت تهوع
استفراغ
حساسیت به نور
سردرد
سردرگمی یا گمراهی
هر نوع مننژیت علائم متمایزی دارد. درباره این موارد بیشتر بدانید تا بتوانید تفاوتهای بین هر نوع مننژیت را درک کنید.
یکی از نشانههای دیرهنگام وجود یک عامل باکتریایی مننژیت، Neisseria meningitidis، در جریان خون شما بثورات ضعیفی بر روی پوست شما است. باکتریهای ناشی از مننژیت در خون شما تکثیر میشوند و سلولهای اطراف مویرگها را هدف قرار میدهند.
آسیب این سلولها منجر به آسیب مویرگی و نشت خفیف خون میشود. این بهعنوان یک بثورات صورتی، قرمز یا بنفش کمرنگ ظاهر میشود. لکهها ممکن است شبیه به انگشتان کوچک باشند و بهراحتی با کبودی اشتباه گرفته میشوند. با تشدید و گسترش عفونت، بثورات آشکارتر و لکهها تیرهتر و بزرگتر میشوند.
افرادی که پوست تیره دارند ممکن است با بثورات مننژیت دچار مشکل شوند. نواحی روشن پوست مانند کف دست و داخل دهان ممکن است علائم بثورات را بهراحتی نشان دهند. بثورات یکسان به نظر نمیرسد. عکسهای بثورات مننژیت را ببینید تا متوجه شوید که چگونه ممکن است این علامتها ایجاد شوند.
عفونتهای ویروسی و باکتریایی شایعترین علل مننژیت هستند. چندین شکل دیگر مننژیت وجود دارد. بهعنوانمثال میتوان به کریپتوکوک که در اثر عفونت قارچی ایجاد میشود، و کارسینوما توس که مربوط به سرطان است، اشاره کرد. این نوع کمتر رایج است.
۱-مننژیت ویروسی
مننژیت ویروسی شایعترین نوع مننژیت است. ویروسهای دسته Enterovirus باعث ۸۵ درصد موارد میشوند. اینها در تابستان و پاییز شایعتر هستند و شامل موارد زیر میشوند:
اکو ویروسها
ویروسهای طبقهبندی انتروویروس سالانه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون عفونت ایجاد میکنند، اما تنها درصد کمی از افرادی که مبتلا میشوند دچار مننژیت میشوند.
ویروس نیل غربی
آنفولانزا
اوریون
اچآیوی
ویروسهای تبخال
Coltivirus که باعث تب کنه کلرادو میشود
مننژیت ویروسی معمولاً بدون درمان از بین میرود. بااینحال، برخی از علل نیاز به درمان دارند.
۲-مننژیت باکتریایی
مننژیت باکتریایی مسری است و در اثر عفونت باکتریهای خاص ایجاد میشود. در صورت عدم درمان، کشنده است. بین ۵ تا ۴۰ درصد کودکان و ۲۰ تا ۵۰ درصد بزرگسالان مبتلا به این بیماری میمیرند. این حتی با درمان مناسب صادق است.
شایعترین انواع باکتریهایی که باعث ایجاد مننژیت باکتریایی میشوند عبارتند از:
استرپتوکوک پنومونیه که معمولاً در مجاری تنفسی، سینوسها و حفره بینی یافت میشود و میتواند باعث آنچه مننژیت پنوموکوکی میگویند شود.
Neisseria meningitidis که از طریق بزاق و سایر مایعات تنفسی منتقل میشود و باعث آن چیزی میشود که “مننژیت مننژوکوک” نامیده میشود.
هموفیلوس آنفلوانزا که میتواند نهتنها مننژیت بلکه عفونت خون، التهاب نای، سلولیت و آرتریت عفونی را ایجاد کند.
لیستریا مونوسیتوژنز که باکتریهای منتقله از طریق غذا هستند.
استافیلوکوکوس اورئوس که معمولاً روی پوست و دستگاه تنفسی یافت میشود و باعث “ مننژیت استافیلوکوکی ‘ میشود.
۳-مننژیت قارچی
مننژیت قارچی یک نوع نادر مننژیت است. علت آن قارچی است که بدن شما را آلوده کرده و سپس از جریان خون به مغز یا نخاع گسترش مییابد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر به مننژیت قارچی مبتلا میشوند. این شامل افراد مبتلا به سرطان یا HIV میشود. شایعترین قارچهای مربوط به مننژیت قارچی شامل موارد زیر هستند:
کریپتوکوکوس که از خاک یا خاکآلوده به فضولات پرندگان استنشاق میشود.
بلاستومایسس، نوع دیگر قارچ موجود در خاک، بهویژه در غرب میانه ایالات متحده است.
هیستو پلاسما که در محیطهای آلوده شدید به فضولات خفاش و پرندگان یافت میشود، بهویژه در ایالتهای غرب غربی نزدیک رودهای اوهایو و میسیسیپی.
Coccidioides که در خاک مناطق خاصی از جنوب غربی ایالات متحده و آمریکای جنوبی و مرکزی یافت میشود.
۴-مننژیت انگلی
این نوع مننژیت کمتر از مننژیت ویروسی یا باکتریایی شایع است و ناشی از انگلهایی است که در خاک، مدفوع و برخی از حیوانات و غذا مانند حلزون، ماهی خام، طیور یا محصولات یافت میشود. یک نوع مننژیت انگلی نادرتر از انواع دیگر است. مننژیت ائوزینوفیلیک (EM) نامیده میشود.
مننژیت انگلی از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. در عوض، این انگلها یک حیوان را آلوده میکنند یا غذای خود را که انسان میخورد مخفی میکنند. اگر انگل یا تخمهای انگلی هنگام بلع عفونی شوند، ممکن است عفونت ایجاد شود.
یک نوع بسیار نادر مننژیت انگلی، مننژیت آمبیک، یک نوع عفونت تهدیدکننده زندگی است. این نوع زمانی ایجاد میشود که یکی از چندین نوع آمبا از طریق بینی وارد بدن میشود درحالیکه در دریاچهها، رودخانهها یا حوضچههای آلوده شنا میکنید. این انگل میتواند بافت مغز را از بین ببرد و در نهایت ممکن است باعث توهم، تشنج و سایر علائم جدی شود. رایجترین گونه شناخته شده Naegleria fowleri است.
۵-مننژیت غیرعفونی
مننژیت غیرعفونی یک عفونت نیست. در عوض، این یک نوع مننژیت است که توسط سایر شرایط یا درمانهای پزشکی ایجاد میشود. این درمانها شامل:
لوپوس
یک ضربه سر
جراحی مغز
سرطان
داروهای خاص
هر نوع مننژیت علل کمی متفاوتی دارد، اما هر یک در نهایت به یکشکل عمل میکند یک باکتری، قارچ، ویروس یا انگل از طریق جریان خون پخش میشود تا به مغز یا نخاع برسد. در آنجا، در لایه داخلی یا مایعات اطراف این قسمتهای حیاتی بدن ایجاد شده و شروع به تبدیلشدن به یک عفونت پیشرفته میکند.
مننژیت غیرعفونی نتیجه آسیب جسمی یا شرایط دیگر است. شامل عفونت نمیشود.
بله، واکسنی برای چندین نوع مننژیت باکتریایی وجود دارد. مننژیت مننگوکوک، ناشی از Neisseria meningitidis، یکی از نسخههایی است که واکسنهای آن در دسترس است. درحالیکه مننژیت ویروسی شایعتر است، مننژیت باکتریایی در صورت عدم تشخیص و درمان سریع میتواند خطرناکتر باشد.
به همین دلیل، دو واکسن اصلی مننژیت به دلایل باکتریایی است. اولین واکسن، واکسن مزدوج مننژوکوک، دارای واکسنی است که چهار مورد از شایعترین انواع سر و تیپهای باکتریایی را مورد هدف قرار میدهد. ماندگاری بیشتری دارد و محافظت بیشتری را ارائه میدهد، بهخصوص اگر از عکسهای تقویتکننده استفاده کنید.
واکسن دوم، MenB، یکسویه خاص را هدف قرار میدهد و پنجره محافظتی آن بسیار کوتاهتر است. فقط افراد خاصی برای دریافت این واکسن توصیه میشوند. عوارض جانبی واکسن مننژیت شامل درد، قرمزی و سوزش در محل تزریق است. برخی از افراد ممکن است یک تا دو روز پس از تزریق تب کم درجه را تجربه کنند. لرز، سردرد، درد مفاصل و خستگی نیز ممکن است.
این پنج گروه در معرض خطر هستند و باید واکسن مننژیت را دریافت کنند.
دانشجویانی که در خوابگاه زندگی میکنند و واکسینه نشدهاند
نوجوانانی که ۱۱ تا ۱۲ سال سن دارند
افرادی که به کشورهایی سفر میکنند که بیماری مننگوکوک در آنها شایع است
کودکان ۲ ساله یا بزرگتر که طحال ندارند یا دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند
نوجوانان باید با تزریق واکسن مننژیت از خود محافظت کنند. زمان واکسیناسیون فرزند خود را بیاموزید.
درمان شما با علت مننژیت شما تعیین میشود.
مننژیت باکتریایی نیازمند بستری فوری در بیمارستان است. تشخیص و درمان بهموقع از آسیب مغزی و مرگ جلوگیری میکند. مننژیت باکتریایی با آنتیبیوتیکهای وریدی درمان میشود. هیچ آنتیبیوتیک خاصی برای مننژیت باکتریایی وجود ندارد. بستگی به باکتریهای دخیل دارد.
مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچی درمان میشود.
مننژیت انگلی ممکن است شامل درمان علائم یا تلاش برای درمان مستقیم عفونت باشد. بسته به علت، این نوع بدون درمان آنتیبیوتیکی بهتر میشود. اگر بدتر شود، پزشک ممکن است خود عفونت را درمان کند.
مننژیت ویروسی ممکن است بهخودیخود برطرف شود، اما برخی از علل مننژیت ویروسی با داروهای ضدویروسی داخل وریدی درمان میشوند.
چندین نوع مننژیت مسری نیستند. مننژیت قارچی، انگلی و غیرعفونی مسری نیستند. مننژیت ویروسی مسری است. از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن از جمله مخاط، مدفوع و بزاق منتقل میشود. قطرات مایع آلوده را میتوان پخش کرد و با عطسه و سرفه تقسیم کرد.
برای انتقال این عفونت نیازی به تماس مستقیم با یک فرد آلوده نیست. مننژیت باکتریایی، جدیترین نوع مننژیت، نیز میتواند مسری باشد، بهویژه اگر مننژیت مننژوکوک باشد. این بیماری از طریق تماس طولانیمدت با فرد آلوده منتقل میشود. مدارس، مهدکودکها، پادگانهای نظامی، بیمارستانها و خوابگاههای کالج مکانهای اصلی برای اشتراک این عفونت هستند.
برخی از انواع مننژیت از طریق تماس فردبهفرد منتقل میشود اما نه همه آنها. در مورد انواع مسری و نحوه جلوگیری از آنها بیشتر بدانید
نوزادانی که دچار مننژیت میشوند ممکن است علائم و نشانههای عفونت متفاوتی نسبت به بزرگسالان نشان دهند. این علائم میتواند شامل باشد
سفتی بدن یا گردن
گریه شدید
رفتارهای تسلی ناپذیر
خواب آلودی و مشکل در بیدارشدن
عصبی و بدخلقی
احساس خوبی ندارد و در دوران شیردهی مکیدن ضعیفی دارد
مننژیت ویروسی در نوزادان شایع است. این بیماری در نتیجه سرماخوردگی، تبخال، آنفولانزا و اسهال ایجاد میشود. ویروسهایی که باعث این شرایط رایج میشوند نیز باعث ایجاد مننژیت ویروسی میشوند.
مننژیت باکتریایی، شایع است اما تهدیدکننده زندگی است، بهاحتمال زیاد از عفونت جدی در ناحیه مجاور بدن منتشر میشود. بهعنوانمثال، باکتریهای ناشی از عفونت شدید گوش یا عفونت سینوسی میتوانند وارد جریان خون شوند و به مغز یا نخاع راهیافته و باعث عفونت بزرگتری شوند.
مننژیت با بزرگتر شدن کودکان و رسیدن به سنین دبیرستان و دانشگاه شایعتر میشود. علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی در کودکان بسیار شبیه علائم در بزرگسالان است. این علائم شامل:
تب ناگهانی
بدن و گردن درد میکند
سردرگمی یا گمراهی
حالت تهوع
استفراغ
خستگی
ممکن است کنجکاو باشید که آیا فرزند شما در معرض خطر ابتلا به این بیماری است. در مورد عوامل خطرساز مننژیت بیشتر بخوانید.
خطر ابتلا به چندین نوع مننژیت پس از بزرگسالی کاهش مییابد. این تا حد زیادی به دلیل تغییر شرایط است. مدارس و خوابگاههای دانشگاهی مکانهای متداولی هستند که برخی از انواع مننژیت را میتوان بهراحتی در آنها به اشتراک گذاشت.
هنگامی که یک فرد جوان از این شرایط خارج میشود، احتمال ابتلا به عفونت کاهش مییابد. بااینحال، پس از ۶۰ سالگی، خطر دوباره افزایش مییابد. این به دلیل بیماریهای زمینهای یا شرایط سلامتی است که سیستم ایمنی را در افراد مسن تضعیف میکند.
بزرگسالان دارای سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مننژیت هستند. به همین ترتیب، بزرگسالان در محیطهایی که افراد در تماس نزدیک با یکدیگر هستند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عفونت باشند. این شامل معلمان، ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی، کارکنان مهدکودک است.
تشخیص مننژیت با شرححال و معاینه فیزیکی آغاز میشود. سن، محل اقامت در خوابگاه و حضور در مهدکودک میتواند سرنخهای مهمی باشد. در طول معاینه فیزیکی، پزشک شما به دنبال این علائم میگردد:
افزایش ضربان قلب
سفتی گردن
کاهش هوشیاری
پزشک همچنین یک سوراخ کمری را تجویز میکند. به این آزمایش شیر نخاعی نیز میگویند. این به پزشک اجازه میدهد تا به دنبال افزایش فشار در سیستم عصبی مرکزی باشد. همچنین میتواند التهاب یا باکتری را در مایع نخاعی پیدا کند. این آزمایش همچنین میتواند بهترین آنتیبیوتیک را برای درمان تعیین کند.
آزمایشات دیگری نیز ممکن است برای تشخیص مننژیت تجویز شود. آزمایشات رایج شامل موارد زیر است:
کشت خون، باکتریهای موجود در خون را شناسایی میکند. باکتریها میتوانند از خون به مغز منتقل شوند.
N. meningitidis و S. pneumonia، در میان دیگران، میتوانند باعث سپسیس و مننژیت شوند.
شمارش کامل خون با دیفرانسیل شاخص کلی سلامت است. این تعداد گلبولهای قرمز و سفید خون را بررسی میکند. گلبولهای سفید خون با عفونت مبارزه میکنند. معمولاً در مننژیت تعداد آنها افزایش مییابد.
اشعه ایکس قفسه سینه میتواند وجود پنومونی، سل یا عفونتهای قارچی را نشان دهد. مننژیت میتواند پس از ذاتالریه ایجاد شود.
سیتیاسکن سر ممکن است مشکلاتی مانند آبسه مغزی یا سینوزیت را نشان دهد. باکتریها میتوانند از سینوسها به مننژ منتقل شوند.
پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش شیشه انجام دهد. برای انجام این آزمایش، پزشک شما یک لیوان روی بثورات مننژیت میچرخاند. اگر بثورات تحتفشار محو نشوند، بهاحتمال زیاد بثورات مننژیت است. در صورت محو شدن، لکههای غیرمعمول روی پوست ممکن است نتیجه بیماری دیگری باشد.
حفظ یک شیوه زندگی سالم، بهویژه اگر در معرض خطر بیشتری هستید، مهم است. این مراقبتها شامل:
استراحت کافی
سیگار نکشیدن
اجتناب از تماس با افراد بیمار
اگر با یک یا چند فرد مبتلا به عفونت باکتریایی مننگوکوک در تماس نزدیک بودهاید، پزشک میتواند آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه را به شما تجویز کند. این امر شانس ابتلا به این بیماری را کاهش میدهد.
واکسیناسیون همچنین میتواند در برابر انواع خاصی از مننژیت محافظت کند. واکسنهایی که میتوانند از مننژیت جلوگیری کنند شامل موارد زیر است:
واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع B (Hib)
واکسن مزدوج پنوموکوک
واکسن مننژوکوک
رعایت بهداشت شخصی خوب نیز ممکن است به شما در پیشگیری از مننژیت کمک کند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس نزدیک با مایع بدن فرد مبتلا مانند بزاق وترشحات بینی منتقل میشود. از به اشتراک گذاشتن نوشیدنیها، ظروف و وسایل شخصی که ممکن است بزاق یا مایعات دیگر را حمل کنند خودداری کنید. این مراحل را برای جلوگیری از ابتلا به مننژیت انجام دهید.
مننژیت معمولا با این عوارض همراه است:
ازدستدادن شنوایی
ازدستدادن بینایی
مشکلات حافظه
آرتروز
سردردهای میگرنی
ضربه مغزی
هیدروسفالی
یک امپایم ساب دورال یا تجمع مایع بین مغز و جمجمه
عفونت مننژیت ممکن است باعث ایجاد باکتری در جریان خون شود. این باکتریها تکثیر میشوند و برخی سموم آزاد میکنند. این میتواند باعث آسیب عروق خونی و نشت خون به پوست و اندامها شود. شکل جدی این عفونت خون میتواند زندگی را تهدید کند.
گانگرن ممکن است به پوست و بافت آسیب برساند. در موارد نادر، ممکن است قطع عضو ضروری باشد. چندین عارضه جدی دیگر ممکن است در افراد مبتلا به مننژیت ایجاد شود. در مورد آنها و اثرات طولانیمدت عفونت بیشتر بخوانید.
مننژیت پنوموکوکی یک نوع نادر اما جدی و تهدیدکننده حیات مننژیت باکتریایی است. حتی در صورت درمان، ۲۰ درصد از افراد مبتلا به این نوع عفونت میمیرند. حدود ۴۰ درصد از افراد باکتریهایی به نام Streptococcus pneumoniae را در گلو و پشت بینی خود حمل میکنند.
این باکتریها مسئول بیماریهای شایع مانند ذاتالریه، عفونتهای سینوسی و عفونت گوش هستند. هرچند وقت یکبار، این باکتریها از سد خونی مغزی عبور کرده و باعث التهاب و عفونت در مغز، نخاع یا مایعات اطراف آنها میشوند.
علائم این شکل جدی مننژیت عبارتند از:
تب شدید
استفراغ
درد قفسه سینه
سردرد
سرفه کردن
گمراه شدن
خوشبختانه دو واکسن برای جلوگیری از مننژیت پنوموکوکی در دسترس است. در مورد آنها و راههای دیگر جلوگیری از این شکل کشنده عفونت بیشتر بدانید.
موارد زیر برخی از عوامل خطر ابتلا به مننژیت است.
مصونیت به خطر افتاده
افرادی که نقص ایمنی دارند در برابر عفونتها آسیبپذیرتر هستند. این شامل عفونتهایی است که باعث ایجاد مننژیت میشوند. برخی اختلالات و درمانها میتوانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند. این اختلالات شامل:
اختلالات خودایمنی
شیمیدرمانی
پیوند اعضا یا مغز استخوان
مننژیت کریپتوکوک که توسط قارچ ایجاد میشود، شایعترین نوع مننژیت در افراد مبتلا به HIV است.
مننژیت هنگامی که افراد در مناطق نزدیک زندگی میکنند بهراحتی منتقل میشود. قرارگرفتن در فضاهای کوچک احتمال قرارگرفتن در معرض نور را افزایش میدهد. نمونههایی از این مکانها عبارتند از:
خوابگاههای دانشگاه
پادگان
مدارس شبانهروزی
مراکز مراقبت روزانه
بارداری
زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به لیستریوز هستند که عفونی ناشی از باکتری لیستریا است. عفونت میتواند به کودک متولد نشده منتقل شود.
همه سنین در معرض خطر مننژیت هستند. بااینحال، گروههای سنی خاصی خطر بیشتری دارند. کودکان زیر ۵ سال بیشتر در معرض خطر مننژیت ویروسی هستند. نوزادان بیشتر در معرض خطر مننژیت باکتریایی هستند.
کارگران مزرعه و سایر افرادی که با حیوانات کار میکنند بیشتر در معرض ابتلا به لیستریا هستند.
منبع
مننژیت چیست؟
www.eghtesadonline.com
مطالب مرتبط |
---|
جدیدترین اخبار کرونا در ایران |
سریعترین تست تشخیص کرونا ویروس ساخته شد |
عبور مبتلایان به کرونا در کهگیلویه و بویراحمد از مرز ۲۰۰ نفر پس از دوماه |
جدیدترین اخبار کرونا در ایران |